A niechaj narodowie wżdy postronni znają, Iż Polacy nie Gęsi, iż swój język mają. Mikołaj Rej ("Do tego co czytał", 1562 r.)
Gertruda
Powieść pochodzi z wczesnego okresu twórczości pisarza, lecz zawiera znamiona stylu jego najlepszych powieści. Jest książką o miłości i o sztuce. Bohaterem jest młody kompozytor zakochany w żonie przyjaciela. Podczas pisania tej książki Hesse przeżywał głęboki kryzys związany z egzystencją artysty, a zarazem męża i ojca rodziny, który musi sobie odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę w jego życiu odgrywa sztuka.